پوشاک زنان ایرانی در سلسله تاریخی!

پوشاک زنان ایرانی در سلسله تاریخی!

پوشاک مغولان !

با تصرف دو کشور ایران و چین توسط مغولان روابط تجاری بین دو کشور بیشتر شد و در همان ورود هنرمندان چینی به ایران زمینه تازه ای را برای ارتباط گسترده فرهنگی و هنری بین دو کشور به وجود آورد. هنرمندان چینی که به شیوه دوران سونگ و یوان نقاشی می کردند، توسط مغولان به دربار ایران راه یافتند. مغولان پس از آنکه در ایران استقرار یافتند، پوشاک خود را تغییر دادند، این قوم قبل از ظهور چنگیز، لباسی از پوست داشتند اما، در دوران چنگیز، ،مغولان از پارچه لباس کیسه مانندی می دوختند و زنان در زیر این لباس شلوار بلند می پوشیدند آنان، این لباس را بر روی شانه راست گره می زدند و سمت چپ کاملا آزاد بود.

طرز پوشاک زنان شوهردار از نوع دختران متمایز بود که این تمایز بیشتر در داشتن کلاه بود و زنان نمی توانستند بدون بر روی سَرگذاشتن کلاه در ملاعام ظاهر شوند. زنان شوهر دار در روی پیراهن خود، لباسی شبیه کیمونو می پوشیدند که بسیار گشاد بود، و تا نوک پا می رسید.
این زنان بر روی سَر چیزی از حصیر یا پوست درخت بافتهد شده داشتند که به اندازه 2 آرنج بوده و بخش پایانی ان به شکل مربع است. در باالای آن میله نازکی قرار دارد که از طلا، نقره و یا چوب است و گاهی به جای آن پَر مرغ می گذاشتند. این حصیر بافته از دستمال نازکی که از سَر بر روی شانه ها می افتد، محافظت میکند.این طرز آرایش سر را به مغولی بوقتاق میگویند، که بعدها تا حدی تغییر شکل یافت و شبیه تاج گردید.

آرتیو

در دوران ایلخانی و تیموری، پوشش ایرانی تحت تا ثیر نقاشیها و هنر چین، دوره ( چین یوآن و سونگ) تحول یافت. یکی از این تحولات، نوعی دوخت بود که دوخت مغولانه نام داشت. این نوع دوخت ابتدا مختص شاهزادگان و درباریان طراحی شده بود ولی کم کم میان مردمان رواج یافت. خیاطان به تدریج لباس با قالب تن افراد را در ایران رواج دادند و حتی کلماتی مانند قیچی، الگو، و اتو از جمله لغاتی است که از آن دوران معمول گردید.

کلاویخو، در سفرنامه خود از یکی از ضيافتهای رسمی سمرقند که زن بزرگ تیمور و خود او نیز شرکت داشته اند سخن می گوید و لباس زن تیمور را چنین توصیف می کند: « جامه این خانم از پرند سرخ زردوزی شده و بسیار گشاد بود و دامنی بلند داشت که به زمین می کشید. این جامه بی آستین بود، یقه پیراهن تا بالا بسته بود، چهره خانم با سفید آب یا چیزی مانند آن آرایش شده بود. بر روی سرش چیزی شبیه ” خود ” قرار داشت که از پارچه سرخ تهیه شده بود و در کنار آن بر روی شانه هایش افتاده بود، قسمت پشت آن بلند و با مرواریدهای گرانبها آرایش شده بود.

علاوه براین گرداگرد آن با سنگهای گرانبها و لعل و بدخشان و فیروزه وغیره تزئین شده بود، گیسوان او باز و آشفته بود و هنگام پیش رفتن حرکت می کرده رنگ گیسوان بسیار سیاه بود، زیرا این رنگ بسیار مورد توجه است و زنها گیسوان خود را سیاه می کنند.

لباس طرح ایرانی در آرتیو

عمده پوشش زنان در این دوره شامل موارد زیر بود :

الف) جبه : قبای بسیار گشاد با آستینهایی به همان شکل و بلند که قسمت بالاتنه آن از شانه چپ به طور مورب به زیر بغل راست می رود و با بندی به زیر سینه بسته می شده است. تمام بدن از گردن تا نوک پا را در بر می گرفت و یا شاید نوعی روپوش، مانتو یا شنل سراسری که آستین قبا از شکاف آن دیده می شد.

ب) قبا : یکی از اصلی ترین لباسهای زنان در این دوره است. قبا به دو شکل بوده است، یکی قبای بلند، آستین کوتاه که جلوی آن باز و گرداگرد یقه پوست دوخته می شده و گاهی بر روی شانه نیز زردوزی و قلابدوزی می کردند. این قباها با آستین کوتاه چون کت بلند یا آرخالق خودنمایی می کرد، گاه این نوع دارای آستین بلند نیز بوده است. دیگری قبای سه ربعی آستین کوتاه، جلو بسته و با شکافی در جلو دامن با یقه افقی که اغلب پوست دوزی می شده است. این قباها گاهی جلو باز نیز بوده که با دکمه بسته می شده است و یقه آن سه گوش تا به وسط سینه می رسیده است. جنس این پوشش بیشتر از پارچه اطلس بوده است.

ج ) برقع : پارچه ای است که چهره را از نقطه مبدأ بینی می پوشاند و از اطراف و روی پیشانی به سربند متصل می شود از یک قطعه پارچه به شکل چهره انسان درست می شده و تا روی زانوها آویزان می شده است. این پوشش برای هنگامی که زنان از خانه خارج می شدند، مورد استفاده قرار می گرفت و ابن بطوطه استفاده از آن را برای زنان در شیراز متذکر می شود.

آنلاین شاپ پوشاک زنان با طرح ایرانی

د ) روسری یا لچک: در آن دوران، انواع روسری کوچک و بزرگ با نوار یا تاجی همراه بود. ۲۲ ملکه روسریی بر سر دارد که تا پایین گردن را می پوشاند. نوار دور سرش یادگار و نشانه ای از پوششهای سر درعهد باستان است و آنچه روی سر به صورت مثلث رها شده است، تازگی دارد.

ه ) چادر: در اواخر دوره ایلخانان چادریکی از پوششهای مهم محسوب می شد ولی دراواسط قرن ۹، زنان در بیرون خانه چادر سفید بر سر داشتند، اما در خانه بدون هیچگونه سر پوشی حرکت می کردند. و گاهی موها را روی سر جمع می کردند و گل و سنجاق زینتی به آن می زدند، ولی در اواخر آن قرن پوشش سر زنان به صورت کلاه ساده ای در آمد. به طور کلی، سرپوش بانوان، از عرقچین، چارقد، لچک، نوار، یک نوع روسری توری یا پارچه ای به شکل مخصوص تشکیل میشده است.

عرقچین در زیر لچک و مستقیما روی موی سر استفاده می شد و معمولا به دو طرف عرقچین، دو سر یک رشته دانه های قیمتی که از زیر چانه می گذشت، وصل می کردند. گاه بانوان گیسوان بلند خود را به وسیله توری محافظت می کردند.